VOG aanvragen – De complete gids voor het aanvragen van een Verklaring Omtrent het Gedrag

De Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) is een onmisbaar document in Nederland voor iedereen die in bepaalde sectoren wil werken, een vergunning aanvraagt of zich in specifieke situaties wil legitimeren. In deze uitgebreide gids wordt stap voor stap uitgelegd wat een VOG is, waarom deze nodig kan zijn, hoe de aanvraagprocedure verloopt en welke vragen het vaakst worden gesteld. Deze informatie is relevant voor particulieren, werkgevers, vrijwilligersorganisaties én ondernemers.

Wat is een VOG?

Een VOG is een officieel document dat aantoont dat het justitiële verleden van een persoon geen bezwaar vormt voor het uitvoeren van een bepaalde functie, taak of activiteit. Het document wordt afgegeven door Justis, de screeningsautoriteit van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Zij beoordelen of er relevante strafbare feiten in het verleden zijn die een risico vormen voor de beoogde rol.

Belangrijk om te weten: in een VOG staan geen details over eventuele strafbare feiten; er wordt alleen vermeld of de verklaring wordt afgegeven of niet.

Waarom is een VOG belangrijk?

Een VOG draagt bij aan de veiligheid en integriteit binnen organisaties en in de samenleving. Werkgevers en instanties gebruiken het als instrument om risico’s te verkleinen, bijvoorbeeld bij het aannemen van personeel dat werkt met kinderen, geld, vertrouwelijke informatie of kwetsbare personen.

Wanneer is een VOG verplicht?

Er zijn veel situaties waarin een VOG verplicht is. Dit kan wettelijk verplicht zijn of onderdeel uitmaken van de interne regels van een organisatie. Enkele voorbeelden:

• Onderwijs en kinderopvang: alle medewerkers, inclusief vrijwilligers, moeten een VOG overleggen.
• Zorgsector: verplicht voor functies met direct contact met patiënten of cliënten.
• Overheid en justitie: voor functies bij politie, defensie, rechtspraak en gemeenten.
• Transport: taxichauffeurs, buschauffeurs en internationaal transport.
• Financiële dienstverlening: functies met toegang tot geld, bankgegevens of vertrouwelijke dossiers.
• Vrijwilligerswerk: bijvoorbeeld bij sportclubs, jeugdwerk en goede doelen.
• Ondernemerschap: aanvragen van horeca-, evenementen- of exploitatievergunningen.
• Visum en emigratie: sommige landen vragen bij binnenkomst om een recente VOG.

Verschillende soorten VOG-aanvragen

• VOG NP (Natuurlijke Personen): voor particulieren, vaak aangevraagd voor werk, stage of vrijwilligerswerk.
• VOG RP (Rechtspersonen): voor bedrijven en organisaties om hun betrouwbaarheid aan te tonen.
• Specifieke branche-VOG: afgestemd op sectoren zoals zorg, onderwijs, transport of financiële sector.

Hoe werkt het aanvragen van een VOG?

1. Aanvraag via de gemeente

Dit is de traditionele manier:

1. De werkgever of organisatie geeft een volledig ingevuld aanvraagformulier.
2. De aanvrager gaat met dit formulier en een geldig identiteitsbewijs naar het gemeentehuis van inschrijving.
3. De gemeente controleert de gegevens en verstuurt de aanvraag naar Justis.
4. Na goedkeuring wordt de VOG per post toegestuurd.

2. Online aanvraag

Steeds vaker wordt gekozen voor VOG digitaal aanvragen via het online VOG loket Mijnvogaanvragen.nl, wat tijd bespaart:

1. De organisatie initieert de aanvraag online.
2. De aanvrager ontvangt een e-mail met een link om via DigiD de aanvraag te voltooien.
3. Na bevestiging wordt de aanvraag direct doorgestuurd naar Justis.
4. De VOG wordt per post geleverd.

Hoe beoordeelt Justis een aanvraag?

Justis kijkt naar het screeningsprofiel dat is gekoppeld aan de aanvraag. Hierbij wordt gelet op:

• Relevantie van eventuele strafbare feiten voor de functie
• Ernst van de feiten
• Hoe lang geleden de feiten hebben plaatsgevonden
• Of er sprake is van herhaling

Voorbeelden van screeningsprofielen

• Algemeen profiel: voor functies zonder specifieke risicogebieden.
• Gezondheid en welzijn van personen: voor functies in zorg en kinderopvang.
• Financiële integriteit: voor functies in bankwezen en administratie.
• Toegang tot gevoelige informatie: ICT, data-analyse en overheidsfuncties.
• Beheer van goederen: logistiek, transport en magazijnbeheer.

Speciale situaties

Minderjarigen

Ook jongeren onder de 18 jaar kunnen een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) aanvragen. Dit is bijvoorbeeld nodig voor een stageplaats, een bijbaan in de horeca, een sportclub of vrijwilligerswerk. De procedure is grotendeels hetzelfde als bij volwassenen, maar in sommige gevallen is schriftelijke toestemming van een ouder of voogd vereist.

Bij minderjarigen wordt het screeningsprofiel op dezelfde manier bepaald als bij volwassenen. Justis bekijkt of er in het verleden relevante strafbare feiten zijn geweest die een risico vormen voor het werk of de activiteit waarvoor de VOG wordt aangevraagd. Omdat jongeren vaak nog maar kort een strafrechtelijke geschiedenis hebben, is de beoordeling meestal sneller en eenvoudiger.

Voor bepaalde sectoren, zoals kinderopvang of functies met financiële verantwoordelijkheid, gelden ook voor minderjarigen strenge eisen. Het is daarom verstandig om de aanvraag tijdig te doen, zodat er geen vertraging ontstaat bij het starten van een baan of stage.

Zelfstandigen (zzp’ers)

Voor zelfstandige ondernemers, ook wel zzp’ers genoemd, wordt steeds vaker een recente VOG gevraagd. Dit geldt met name in sectoren waarin betrouwbaarheid en integriteit essentieel zijn, zoals de zorg, het onderwijs, de financiële dienstverlening, beveiliging en transport. Opdrachtgevers willen hiermee risico’s beperken en laten zien dat zij werken met betrouwbare partners.

Als zzp’er vraag je de VOG zelf aan, vaak op eigen initiatief. Het is verstandig om vooraf het juiste screeningsprofiel te kiezen, zodat de verklaring aansluit bij de werkzaamheden die je uitvoert. Een zorgverlener kiest bijvoorbeeld het profiel ‘Gezondheid en welzijn van mensen’, terwijl een beveiliger het profiel ‘Beveiliging van personen, goederen en gegevens’ kiest.

Een actuele VOG kan als zzp’er ook een concurrentievoordeel opleveren: het geeft potentiële opdrachtgevers extra vertrouwen en kan de kans vergroten om een opdracht binnen te halen.

Aanvragen vanuit het buitenland

Wie in het buitenland woont maar een Nederlandse VOG nodig heeft, kan deze alsnog aanvragen. Dit kan handig zijn voor Nederlanders die in het buitenland werken of wonen, maar voor werk, studie, vrijwilligerswerk of een visum een Nederlandse verklaring moeten overleggen.

De aanvraag kan meestal op twee manieren:

• Online aanvraag: Als de aanvrager DigiD heeft, kan de VOG volledig digitaal worden aangevraagd via het online VOG loket Mijnvogaanvragen.nl.
• Via een Nederlandse ambassade of consulaat: Wie geen DigiD heeft, kan terecht bij de dichtstbijzijnde ambassade of het consulaat. Daar wordt de aanvraag doorgestuurd naar Justis in Nederland.

Houd er rekening mee dat de verzendtijd langer kan zijn wanneer de VOG naar een buitenlands adres gestuurd moet worden. Het is daarom aan te raden de aanvraag ruim op tijd te starten, zeker als er deadlines zijn voor bijvoorbeeld een visumaanvraag.

VOG voor rechtspersonen

Naast VOG’s voor natuurlijke personen bestaat er ook de VOG RP (Rechtspersonen). Deze is bedoeld voor bedrijven, verenigingen, stichtingen en andere organisaties. Een VOG RP wordt vaak gevraagd in situaties waarin integriteit en betrouwbaarheid van een hele organisatie belangrijk zijn, zoals bij:

• Het meedoen aan overheidsaanbestedingen
• Het verkrijgen van bepaalde vergunningen
• Het aangaan van samenwerkingen met gevoelige of vertrouwelijke gegevens
• Het werken met kwetsbare doelgroepen of grote financiële belangen

Bij de beoordeling van een VOG RP kijkt Justis niet alleen naar de rechtspersoon zelf, maar ook naar de bestuurders en soms zelfs naar belangrijke medewerkers. Zo wordt onderzocht of er in het verleden strafbare feiten zijn gepleegd die relevant kunnen zijn voor de bedrijfsvoering of de opdracht.

Een VOG RP geeft samenwerkingspartners, klanten en overheden de zekerheid dat de organisatie voldoet aan bepaalde integriteitscriteria. Het kan in sommige sectoren zelfs een harde voorwaarde zijn om zaken te kunnen doen.

Tips voor een soepele aanvraag

• Controleer altijd het juiste screeningsprofiel.
• Vraag de VOG tijdig aan om vertraging te voorkomen.
• Zorg dat je DigiD-account actief is.
• Houd rekening met feestdagen en drukke periodes.

Doorlooptijd en spoed

Gemiddeld duurt de afhandeling van een VOG-aanvraag 2 tot 4 weken. Bij eenvoudige aanvragen kan het sneller gaan, maar er is geen officiële spoedprocedure.

Wanneer kan een VOG worden geweigerd?

Een VOG wordt geweigerd als er relevante strafbare feiten zijn die een risico vormen voor de functie. De aanvrager krijgt altijd een gemotiveerde afwijzing en kan bezwaar maken.

Bezwaarprocedure

Bij afwijzing kan binnen de gestelde termijn bezwaar worden ingediend bij Justis. Het is aan te raden om juridische hulp te zoeken en bewijsstukken mee te sturen die de aanvraag ondersteunen.

Conclusie

De Verklaring Omtrent het Gedrag is in veel situaties onmisbaar. Of het nu gaat om werk, vrijwilligerswerk, een vergunning of internationale verplichtingen, een tijdige en correcte aanvraag voorkomt problemen. Door de juiste informatie en voorbereiding verloopt het proces soepel en zonder onnodige vertraging.

Veelgestelde vragen over VOG en aanvraagproces

Wat is het verschil tussen een VOG NP en een VOG RP?

Een VOG NP staat voor Verklaring Omtrent het Gedrag Natuurlijke Personen en is bedoeld voor individuele personen. Dit type VOG wordt aangevraagd door mensen die persoonlijk een verklaring nodig hebben om bijvoorbeeld te kunnen werken, stage lopen, vrijwilligerswerk doen of een vergunning aan te vragen. Het is de meest voorkomende vorm van een VOG.

Een VOG RP staat voor Verklaring Omtrent het Gedrag Rechtspersonen en wordt aangevraagd door bedrijven, organisaties of instellingen. Hierbij wordt niet alleen naar het individuele gedrag gekeken, maar ook naar het integriteitsniveau van de organisatie zelf. Dit is bijvoorbeeld relevant bij aanbestedingen, vergunningaanvragen of het aangaan van samenwerkingen waarbij betrouwbaarheid van het bedrijf een belangrijke rol speelt.

Samenvattend: de NP is gericht op personen, de RP op organisaties. De aanvraagprocedures verschillen ook enigszins, waarbij een VOG RP vaak via een vertegenwoordiger van het bedrijf wordt aangevraagd.

Kan ik werken zonder VOG?

In Nederland is het in veel sectoren wettelijk verplicht om een VOG te overleggen voordat men aan het werk kan, vooral in gevoelige beroepen zoals in de zorg, het onderwijs en bij de overheid. Zonder geldige VOG kan het voorkomen dat men niet aangenomen wordt of dat de werkzaamheden tijdelijk worden stilgelegd.

Er zijn echter situaties waarin men onder voorwaarden kan starten zonder directe overhandiging van de VOG, bijvoorbeeld als de aanvraag al is ingediend en men wacht op de definitieve verklaring. Dit heet werken ‘onder voorbehoud’. Dit is niet in alle gevallen toegestaan en hangt af van de werkgever, de sector en de specifieke functie.

Werken zonder VOG is dus vaak risicovol en wordt niet aanbevolen wanneer het wettelijk verplicht is. Het kan ook gevolgen hebben voor de aansprakelijkheid van de werkgever en werknemer.

Hoe lang is een VOG geldig?

Officieel kent een VOG geen standaard geldigheidsduur. De verklaring vermeldt niet wanneer deze is afgegeven of een vervaldatum. Echter, organisaties en instanties die een VOG opvragen, bepalen vaak zelf hoe recent de verklaring moet zijn.

In de praktijk wordt meestal gevraagd om een VOG die niet ouder is dan zes maanden tot een jaar, afhankelijk van het risicoprofiel van de functie. Sommige werkgevers accepteren alleen VOG’s die minder dan drie maanden oud zijn, vooral in sectoren met hoge veiligheidsrisico’s.

Het is daarom verstandig om bij het aanvragen van een VOG altijd te informeren wat de gewenste geldigheidsperiode is bij de organisatie die erom vraagt.

Kan ik een VOG krijgen met een strafblad?

Het hebben van een strafblad betekent niet automatisch dat een VOG wordt geweigerd. Justis beoordeelt namelijk of de strafbare feiten relevant zijn voor de functie of het doel waarvoor de VOG wordt aangevraagd.

Factoren die meespelen bij de beoordeling zijn onder meer:

• De aard en ernst van het strafbare feit
• Hoe lang geleden het feit heeft plaatsgevonden
• Of er sprake is van herhaling
• De relatie tussen het strafbare feit en de functie (bijvoorbeeld financiële delicten bij een financiële functie)

Als Justis concludeert dat het strafblad geen belemmering vormt voor de functie, wordt de VOG afgegeven. Is dat niet het geval, dan volgt een afwijzing met een mogelijkheid tot bezwaar.

Kan ik een VOG aanvragen zonder werkgever?

Ja, het is mogelijk om een VOG aan te vragen zonder dat je een werkgever hebt die de aanvraag initieert. Dit gebeurt vaak in situaties zoals:

• Vrijwilligerswerk waarbij geen organisatie een aanvraag doet
• Persoonlijke redenen zoals het aanvragen van een visum of emigratie
• Het starten van een eigen bedrijf waarbij een VOG nodig is voor vergunningen

Bij een aanvraag zonder werkgever moet de aanvrager zelf het aanvraagproces starten en de benodigde gegevens aanleveren. Het is belangrijk om het juiste screeningsprofiel te kiezen dat past bij het doel van de VOG.

Wat staat er in een VOG?

Een VOG bevat geen details over het strafrechtelijk verleden van de aanvrager. Het document vermeldt uitsluitend of er wel of geen bezwaar is tegen de afgifte van de verklaring voor het specifieke doel.

De verklaring vermeldt onder andere:

• Naam en geboortedatum van de aanvrager
• De reden of het doel van de aanvraag
• Een verklaring dat er geen relevante bezwaren zijn gevonden
• Datum van afgifte

De inhoud blijft vertrouwelijk en wordt alleen gebruikt door de organisatie die erom heeft gevraagd.

Kan ik mijn aanvraag intrekken of aanpassen?

In sommige gevallen is het mogelijk om een lopende VOG-aanvraag in te trekken of te corrigeren, mits de aanvraag nog niet door Justis is verwerkt. Dit betekent dat je snel moet handelen zodra je een fout of wijziging ontdekt.

Na verwerking kan de aanvraag niet meer worden aangepast en moet je een nieuwe aanvraag indienen als dat nodig is.

Kan een minderjarige een VOG aanvragen?

Ja, jongeren onder de 18 jaar kunnen een VOG aanvragen, bijvoorbeeld voor een bijbaan, stage of vrijwilligerswerk. Het aanvraagproces is vergelijkbaar met dat van volwassenen, maar soms is toestemming van een ouder of voogd vereist.

Daarnaast gelden er speciale regels als het gaat om privacy en de bescherming van minderjarige aanvragers.

Hoe werkt een VOG voor de kinderopvang?

In de kinderopvangsector is een VOG verplicht voor iedereen die rechtstreeks met kinderen werkt, inclusief vrijwilligers, invalkrachten en bestuursleden. Dit geldt voor alle vormen van kinderopvang, zoals gastouderopvang, kinderdagverblijven en peuterspeelzalen.

De VOG helpt te waarborgen dat personen met een relevant strafblad niet in aanmerking komen voor deze kwetsbare functie. Organisaties zijn verplicht te controleren of alle medewerkers een geldige VOG kunnen tonen.

Kan ik een VOG aanvragen voor een taxipas?

Ja, chauffeurs die een taxipas willen verkrijgen moeten een VOG overleggen. Dit is een wettelijke eis om te garanderen dat taxichauffeurs betrouwbaar zijn en geen strafrechtelijke belemmeringen hebben die een risico vormen voor passagiers of de maatschappij.

De aanvraagprocedure verloopt via het gemeentelijke loket, vaak in combinatie met het aanvragen van de taxipas zelf. Uiteraard kan je ook direct via je mobiel je aanvraag indienen via Mijnvogaanvragen.nl, het online loket voor VOG aanvragen.

Wat kost een VOG?

De kosten van een VOG zijn vastgesteld door de overheid en kunnen per aanvraagmethode verschillen. Voor aanvragen via de gemeente liggen de kosten meestal tussen de €30 en €40, terwijl online aanvragen soms iets goedkoper of duurder kunnen zijn door bijkomende servicekosten.

Het is verstandig om vooraf te informeren naar de actuele tarieven, aangezien deze periodiek kunnen wijzigen.

Kan ik een VOG aanvragen in het Engels?

Ja, op verzoek kan een VOG ook in het Engels worden afgegeven. Dit is vooral handig voor mensen die in het buitenland gaan werken, studeren of een visum aanvragen waarbij een Engelstalige verklaring nodig is.

De Engelse versie bevat dezelfde informatie als de Nederlandse verklaring en wordt officieel erkend.

Hoelang worden mijn gegevens bewaard?

Justis bewaart persoonsgegevens en aanvraaggegevens alleen zolang als nodig is voor het verwerken van de aanvraag, administratieve doeleinden en het voldoen aan wettelijke verplichtingen. Na afloop van deze periode worden de gegevens beveiligd verwijderd.

De exacte bewaartermijnen zijn vastgelegd in privacybeleid en wetgeving en worden strikt nageleefd om de privacy van aanvragers te waarborgen.